روزه گرفتن فراتر از تحمل گرسنگی و تشنگی دستوری برای خودسازی و مخالفت با نفس است:

روایات و احادیث زیادی وجود داره درباره اینکه رمضان و روزه گرفتن فقط نخوردن و نیاشامیدن نیست! بلکه منظور از روزه ، روزه گرفتن و خودداری همه اعضای بدن از گناهان است و این خودداری و کنترل اعضا در ماه رمضان خیلی کمک میکنه بتونیم بر نفسمون غلبه کنیم.

امام علی ( علیه السلام ): 

روزه روح، خودداری حواس پنجگانه از همه گناهان و پاک کردن دل از کلیه اسباب شر و بدی است . (غرر الحکم، ج 1، ص 417 )

امام علی ( علیه السلام): 

روزه دل، از این که فکر در گناهان نکند برتر از روزه شکم از طعام است  . (غرر الحکم، ج 1، ص 416 )

امام علی ( علیه السلام):

خودداری نفس از لذت های دنیا، سودمندترین روزه هاست .

امام علی ( علیه السلام):

 روزه، امساک از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه روزه، خودداری از تمامی چیزهایی است که خداوند سبحان آنها را بد می داند . (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 20، ص 299)

محمد بن مسلم گوید: امام صادق علیه السلام فرمود:

زمانی که روزه می گیری گوش، چشم، مو، پوست، و . . . اعضاء و جوارحت باید روزه باشد و روزی که روزه هستی هم چون روزی که روزه نیستی نباشد . (بحارالانوار، ج 97، ص 351 .)

همه این احادیث نشون میده که تاکید خدا برای روزه گرفتن فقط نخوردن و نیاشامیدن نیست! بلکه منظور کنترل همه اعضا و جوارح از همه بدی ها و عبد و مطیع مولا بودن است و این عین خودسازی است.

بیشتر اساتید و بزرگان اخلاق و عرفان هم برنامه ها و دستورات خاصی برای ماه رمضان و خودسازی در این ماه داشتند:

حاج اسماعیل دولابی :

شب های ماه رمضان وضو بگیرید.

 نماز بخوانید. کم حرف بزنید. کم قصه بگویید.

این چیزهایی که در تلویزیون نشان می دهند برای تفریح است یا برای بچه ها شما که روزه دارید کمتر این و آن را گوش دهید .

کمی به کارهایتان برسید . نیم ساعت یا یک ساعت بعد از نماز در سجاده بنشینید و خدا را یاد کنید .

افطار که کردید ، بدنتان که آرام گرفت ، به دعایی، به ثنایی یک دقیقه خدا را یاد کنید .

 با خودتان خلوت کنید . به قرآن نگاه کنید . این خیلی قیمتی است .

آدم افطار حقیقی را با خدا می کند. افطار حقیقی که خوردن نیست .

پروردگارا؛

یاریم ده که روزه ام تنها رنج گرسنگی و تشنگی دادن به بدنم نباشد..

یاریم ده که روزه ی دل بگیرم؛

دلم را خالی بدارم از هر چه پلیدی،حسد،کینه،نامهربانی..

یاریم ده روزه ی چشم بگیرم؛

چشمم را نگه دارم از دیدن هر چه ناپاکی و نازیبایی..

یاریم ده روزه ی زبان بگیرم؛

زبانم رو نگه دارم از هر چه دروغ، غیبت، تهمت، زخم زبان...

یاریم ده روزه ی اندیشه بگیرم؛

اندیشه ام را پاک نگه دارم از هر چه ابتذال، قضاوت، ....

یاریم ده روزه ی زمان بگیرم؛

 وقتم رو به بیهودگی نگذرانم..

پروردگارا؛

یاریم ده که سراسر عمرم را روزه باشم از پلیدی هایی که مرا از مهر بیکران تو دور میکند.

مراتب روزه داری

حاج میرزا جواد آقاى ملکى روزه دارى در این ماه را در «مراقبات» به سه مرحله تقسیم کرده:

یک مرحله روزه عوام است. البته نه اینکه این روزه، روزه نیست، ولى مرحله ‏ای است از روزه که عبارتست از این که انسان از خوردن و آشامیدن و از آن چیزها که مبطل روزه است امساک بکند. این یک مرحله است که بیش از این از روزه اش چیزى به نظر نمی ‏آید.

مرحله دوم که روزه خواص است این است که در عین این که امساک می ‏کند از مبطلات روزه، اعضاء و جوارحش هم روزه گرفته.

آن که در روایات هست ائمه علیهم‏السلام می ‏فرمایند: وقتى روزه گرفتى باید گوش تو هم روزه بگیرد، چشمت هم روزه بگیرد، به اینها اشاره می ‏کند. یعنى روزه خواص این است که انسان که روزه می ‏گیرد، هم زبانش، هم چشمانش، هم دستش هم پایش کلاً از آنچه که معاصى الهى است اجتناب بکند. این روزه خواص است.

من و شما موظفیم سعى بکنیم لااقل این مرحله را داشته باشیم. ما و شما باید سعى بکنیم که در ماه مبارک اعضاء و جوارح خود را هم از معاصى حفظ بکنیم. البته این به آن معناست که بعد از ماه مبارک که ابتداء سال ماست، سال ما آینده اش هم به این صورت شروع بشود، به این صورت پیش برود. یعنى دیگر بعد از آن مرتب مراقب خودمان باشیم که از اعضاء و جوارح مان معصیتى صادر نشود. چون می ‏دانید وقتى شما می ‏خواهید روزه بگیرید در شبها و روزها مراقبت می ‏خواهد، دیگر نباید آزاد باشید هر حرفى دلتان خواست بزنید، هر نگاهى را خواستید بکنید و... بلکه باید اعضاء و جوارح را مراقبت کرد.

کسى که این روزه را می ‏گیرد باید مراقبت بکند، این مراقبت به عنوان این که ماه مبارک اول سال است آن طور که از روایت استفاده می ‏شود، در بقیه سال هم باید ادامه پیدا بکند.

مرحله سوم، روزه خاص الخاص، یعنى روزه خاصّان بمعنى [اخص] کلمه است.

حاج میرزا جواد آقا می ‏فرماید [این روزه] آن است که در عین این که انسان از مبطلات امساک می ‏کند، در عین این که اعضاء و جوارح از گناهان امساک می ‏کند، قلب انسان هم از رفتن به سوى غیر خدا، از پراکندگى به سوى اغیار هم امساک بکند و چیزى قلب را مشغول از حق نکند.

این روزه خواص خواص است. یعنى انسان نمی ‏خورد، نمی ‏آشامد، اعضاء و جوارحش هم گناه نمی ‏کند، قلبش هم روزه گرفته، به سوى غیرحق نمی ‏رود، از حق غفلت نمی ‏کند، چون روزه گرفته. همان طور که نمی ‏خوریم، همان طور که گناه نمی ‏کنیم، همین طور قلب یاد چیز دیگر را نمی ‏کند، قلب از یاد چیز دیگر امساک می ‏کند، قلب هم روزه گرفته، از محبت چیز دیگر امساک می ‏کند، از رفتن به سوى چیز دیگر امساک می ‏کند، قلب هم با خداست. این امساک از خوردن و آشامیدن گرفته، از اعضاء و جوارح گرفته، تا به امساک قلب هم رسیده.

تاثیر روزه دل:

هر چه نفس می خواهد انجام می دهیم! [فقط مسئله گناه نیست!]

غیر از مسئله گناه، حتى در مباهات که از نفس تبعیت می کنیم، این تبعیت از نفس دل انسان را می ‏میراند، دل دیگر مرده است، میت است، حیات ندارد.

 به عبارت دیگر: قساوت دارد. این که من و شما مرتب از دل خودمان ناراحتیم که در این دل، تعصبى، سوزشى، گریه ای، خوفى و اشتیاقى ـ از این حالات خوب که براى بندگان خدا می ‏شود ـ نیست.. خیلى هم سعى می کنیم باشد، البته سعى ناصحیح! سعى از غیر راهش. خیلى آرزو می کنیم، از آن سوز دلها که براى بندگان خدا [حاصل] می ‏شود، براى ما هم [حاصل] بشود، اما نمی ‏شود. چون قسوت دارد، قاسى است. قسوتش هم اولاً، دقیقاً از گناهان است، ثانیاً تبعیت بى قیدوشرط از خواسته‏ های مباح نفسانى! فراموش نکنید، اینها قسوت در دل می ‏آورد.

آن وقت در ماه مبارک، از یک سو از گناهان اجتناب می ‏کنید و از یک سو از مباحات، [یعنی] کم خوردن و امثال آن ، شکستن نفس در مقابل امر خدا، که [این شکستن نفس] مقابل هواى نفس می ‏شود. [این دو کار] دل را لطیف می ‏کند، یعنى قساوت را از دل برمى دارد و اینجور اثرات را ماه مبارک در دل می ‏گذارد.

 السلام علیک من مجاور رقت فیه القلوب. در دعاى 45 صحیفه سجادیه، در وداع شهر مبارک، ماه رمضان است:

سلام بر تو‏ای ماهى که در تو دلها رقت پیدا کرد: قلت به الذنوب، گناهان کم شد. این تاثیر روزه است در دل

در این ماه خودسازی درهای بهشت بر روی مومنان گشوده می شود و درهای جهنم بسته می شود، نباید کاری کرد که در اثر آن کار، درهای بهشت بر رویمان بسته و درهای دوزخ گشوده شود.

در این ماه پربرکت چنان که از روایات استفاده می شود بهشت را زینت می دهندو پاداش کارهای خیر و عبادت ها و راز و نیازها دوبرابر می گردد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:

  ماه رمضان، ماه خدای عزوجل است که در آن پاداش کارهای نیک دوبرابرمی شود و گناهان زدوده می شود. ماه رمضان، ماه برکت و افزایش است. ماه رمضان، ماه بازگشت و انابه است. ماه رمضان، ماه توبه است. ماه رمضان، ماه آمرزش گناهان و مغفرت است. ماه رمضان، ماه آزادی و رهایی از جهنم و دست یابی به بهشت است.

پس ای مردم! درماه رمضان از هر کار بد و حرامی دوری کنید و در آن بسیار قرآن بخوانید و تمام اوقاتش را به یاد و ذکر پروردگارتان مشغول شوید. مبادا ماه رمضان نزد شما ماننددیگر ماه ها باشد، چرا که بر دیگر ماه ها حرمت و برتری دارد.

حضرت امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: 

بر شما باد، در ماه رمضان، به بسیار دعاکردن و استغفارنمودن چرا که دعا بلا را از شما دور می سازد واستغفار، گناهانتان را می زداید».

به هر حال، ماه رمضان ماه خودسازی است وکم ترین خودسازی به این است که انسان خودی را برای خویشتن نشناسد و خدا را مالک خود بداند که اگر چنین بود، خدا را خواهد شناخت و حق عبودیت پروردگار را اداخواهد کرد و از هر چه رنگ ضد خدایی دارد، دور خواهد شد. خودسازی و جداشدن ازتعلقات و هواهای نفسانی، منشا تمام کمالات و ملکات و فضائل انسانی است و اگر کسی توانست خود را از تعلقات مادی برهاند، و به ظواهر زودگذر دنیا بی اعتنا باشد،بی گمان به خدا توجه خواهدکرد و به سوی تکامل روانه خواهد شد و این بالاترین پیروزی و سرفرازی انسان است. خدا می داند تمام مفاسد جهان و ظلم ها و تعدی ها وتجاوزها و گردن کشی ها در اثر خودبینی و هواپرستی است، لذا در قرآن کریم همواره تزکیه و تربیت مقدم بر تعلیم وآموزش ذکرشده است و خودسازی; یعنی تزکیه نفس وماه رمضان به حق ماه تزکیه و تطهیر نفس است. پس بیایید باهم در این ماه بزرگ آهنگ تقرب به خدا را بجوییم تا در درگاهش ره یابیم و در روز رستاخیز سفید روی گردیم.

دوستان مطالب طولانی نزارید

ادم نمیکشه بخونه خسته کننده است

با تشکــــــــــر

رمضان در کلام استاد مطهری:

اساسا برنامه ماه مبارک رمضان برنامه انسان سازی است،

 یعنی برنامه این است که انسانهای معیوب در این ماه  خود را تبدیل به انسانهای سالم و انسانهای سالم، خود را تبدیل به انسانهای  کامل کنند.

برنامه ماه مبارک رمضان برنامه تزکیه نفس است، برنامه اصلاح  معایب و رفع نواقص است، برنامه تسلط عقل و ایمان و اراده، بر شهوات نفسانی  است، برنامه دعاست، برنامه پرستش حق است، برنامه پرواز به سوی خداست،  برنامه ترقی دادن روح است، برنامه رقاء دادن روح است.

اگر بنا باشد که ماه  مبارک بیاید و انسان سی روز گرسنگی و تشنگی و بی خوابی بکشد و مثلا شب ها  تا دیر وقت بیدار باشد و به این مجلس و آن مجلس برود و بعد هم عید فطر  بیاید، و با روز آخر شعبان یک ذره هم فرق نکرده باشد، چنین روزه ای برای انسان اثر ندارد.

اسلام که نمی خواهد همین طور مردم دهانشان را ببندند، دهانشان را ببندند یا  نبندند، برای اسلام فرق نمی کند. نه، با روزه گرفتن قرار است که انسانها  اصلاح شوند.

چرا در روایات ما آمده است که بسیاری از روزه داران هستند که  حظ و بهره آنها از روزه، جز گرسنگی چیزی نیست؟

بستن دهان از غذای حلال برای  این است که انسان همراه آن سی روز تمرین کند که زبان خود را از گفتار حرام  ببندد، غیبت نکند، دروغ نگوید، فحش ندهد.