استفتائات رهبری - احکام نماز (شرایط نماز - وقت نماز)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

001) وظيفه مکلف در تنگى وقت نماز

سوال : اگر وقت اداى نماز كم باشد و نياز به رفع حاجت هم باشد تكليف شرعى چيست؟

جواب:  اگر بتواند در آن وقتِ کم با اکتفاى به واجبات نماز و حذف مستحبات، به وظيفه خود عمل کند، بايد نماز را با همين حال بخواند و اگر جلوگيرى از خروج حدث به هيچ وجه ممکن نباشد، چنانچه بتواند در وقت کم رفع حاجت کند و مقدارى از نماز را در وقت درک کند، بايد انجام دهد، در غير اين صورت لازم نيست.

****************************

002) قرار گرفتن در دو افق متفاوت و تکرار نماز

سوال : من در روز سفر نماز صبح را در فرودگاه كراچى خواندم و سپس در همان روز قبل از فجر، در قاهره فرود آمدم. آيا بايد دوباره نماز صبح را در فرودگاه قاهره بخوانم.

جواب) واجب نيست.

استفتائات رهبری - احکام نماز (شرایط نماز - وقت نماز)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

003) تأخير عمدى نماز از وقت

سوال: اگر کسى عمداً وقت نماز خود را به تأخير اندازد آيا حرام است؟ آيا عقاب اخروى دارد؟

جواب) اگر عمداً تأخير بيندازد تا قضا شود، گناه کرده و بايد قضاى آن نماز را بجا آورد و از گناهش توبه کند.

****************************

004) خواندن نماز به نيّت قضا در وقت ادا

سوال: اگر شخصى به اشتباه گمان برد که وقت نماز صبح تمام شده و نماز خود را به نيّت قضا بخواند و هنگام نماز ظهر بفهمد که نماز صبح قضا نشده بود، حکم نمازى که خوانده چيست؟

 جواب ) اگر به قصد وظيفه فعليه و آنچه بر عهده او مى‌باشد نماز را خوانده، صحيح است.

****************************

005) وقت نماز عشاء

سوال : آيا در پايان وقت شرعى نيمه شب، نماز عشا قضا مى‌‌شود؟

جواب) واجب است نماز عشا را تا قبل از نيمه شب شرعى بخوانند و بعد از آن به قصد قربت بجا آورده و نيت ادا و قضا نكنند.

استفتائات رهبری - احکام نماز (شرایط نماز - قبله)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

 006) پيدا کردن جهت قبله

سوال1- قبله يابى تنها به کمک قواعد علمى (جهت يابى يا روشهاى قبله يابى) چه حکمى دارد؟

سوال2- قبله يابى تنها به کمک قبله نما يا قطب نما چه حکمى دارد؟

جواب 1و2) اگر از قواعد علمى و يا قبله‌نما اطمينان به جهت قبله حاصل شود مانع ندارد و مى‌توان به آن اعتماد کرد.

****************************

007 ) رو برگرداندن از قبله در هنگام نماز

سوال : اگر در نماز سهواً صورت به طرف چپ يا راست برگردد آيا نماز باطل است؟

جواب) اگر التفات صورت فاحش نيست به گونه‌اى که تمام صورت به طرف راست و يا چپ برگردانده نشود، اشکال ندارد.

استفتائات رهبری - احکام نماز (شرایط نماز - قبله)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

 008 ) انحراف از قبله

سوال : مى‌خواستم بدانم که در نماز انحراف از قبله تا چه حد مجاز است و به نماز لطمه‌اى نمى‌زند؟

جواب) عالماً و عامداً نبايد منحرف شود ولى اگر قبله را نداند و يا فراموش کند و از قبله منحرف شود و نماز بخواند و بعد متوجه شود، اگر به حدّ دست راست و يا دست چپ قبله نرسيده باشد (يعنى کمتر از 90 درجه باشد)، نمازش صحيح است.

****************************

009) نماز خواندن به غير جهت قبله

سوال : اهميت قبله در نماز چه قدر است و اگر در مکانى قرار داشتى که جهت قبله مشخص نبود و راهى براى يافتن آن هم وجود نداشت و بعد از خواندن نماز بعداً (چند روز بعد) متوجه شدى که جهت قبله اشتباه بوده بايد چه کرد؟

جواب ) بطور کلّى کسى که هيچ راهى براى يافتن قبله ندارد و گمانش هم به هيچ طرف نمى‌رود، بنابر احتياط واجب بايد به چهار طرف نماز بخواند و اگر عمداً برخلاف وظيفه عمل کرده و بعد هم متوجه شده به طرفى که نماز خوانده اشتباه بوده است، بايد بنابر احتياط نماز خود را اعاده نمايد.

استفتائات رهبری - احکام نماز (شرایط نماز - قبله)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

010) نماز خواندن به غير جهت قبله

 سوال : کسى که در حال اضطرار نمى‌تواند به طرف قبله نماز بخواند، آيا جهات غير از قبله برايش يکسان است؟

جواب )  اگر جهت قبله را نمى‌شناسد، بايد تحقيق كند تا با موازين شرعى جهت قبله را تشخيص دهد ولى اگر با اين كه جهت قبله را مى‌داند نمى‌تواند به جهت قبله نماز بخواند، بايد به طرف يمين يا يسار به مقدارى كه به 90 درجه نرسد نماز بخواند و مجزى است و با امكان منحرف شدن به كمتر از 90 درجه، انحراف تا حدّ 90 درجه يا بيشتر جايز نيست و نماز مجزى نيست و هر گاه در حالتى باشد كه به هيچ نحو نتواند رو به قبله يا رو به نقطه نزديك به قبله نماز بخواند به همان حال كه هست نماز بخواند و صحيح و مجزى است و قضا ندارد.

****************************

011) نماز خواندن به گرد کعبه

سوال : به نظر حضرتعالى خواندن نماز جماعت استداره‌اى در مسجد الحرام صحيح است يا خير؟

جواب ) نماز کسانى که پشت سر يا دو طرف امام ايستاده‌اند، صحيح است لکن نماز افرادى که روبروى امام قرار دارند، صحيح نيست.

استفتائات رهبری - احکام نماز (شرایط نماز - قبله)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

012) آگاه کردن ديگران از جهت قبله

سوال: بنده در مسافرت‌هاى بين شهرى به قبله‌هاى سر راهى رستوران‌ها اعتماد ندارم و از قبله‌نما استفاده مى‌‌كنم، در يكى از مسافرتها قبله‌اى كه من به سمت آن نماز مى‌‌خواندم با قبله اى كه از قبل در نمازخانه رستوران مشخص شده بود اختلاف زيادى داشت و بنده نيز چون يقين داشتم كه وظيفه اى نسبت به آگاه كردن بقيه مسافرها ندارم، حرفى نگفتم. آيا واقعاً بر گردن من حقى بوده است؟

جواب) در فرض سؤال، شما وظيفه‌اى نسبت به ديگران نداريد.

****************************

013) خواندن نماز به غير جهت قبله

سوال: شخصى در خانه‌اى زندگى مى‌‌كند و بدون تحقيق صحيح، رو به سمتى نماز مى‌‌خواند و بعد از گذشت مدتى معلوم مى شود كه آن سمت اشتباه بوده، حالا وظيفه‌ اين شخص نسبت به نمازهايى كه خوانده چيست؟

جواب) اگر با استناد به طريق معتبر شرعى قبله را شناسايى كرد و به سوى آن جهت نماز خواند، نمازهاى گذشته محكوم به صحت است هر چند در صورت كشف خلاف به مقدارى كه معلوم شده باشد كه نمازش پشت به قبله بوده، احتياطاً بايد قضا نمايد.

استفتائات رهبری - احکام نماز (شرایط نماز - قبله)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

014) استفاده از قبله‌نما و خورشيد در تعيين جهت قبله

سوال : آيا امروزه مى‌‌شود از قبله‌نما و يا خورشيد، براى نشان دادن قبله استفاده كرد و چه قدر قابل اعتبارند؟

جواب) اگر موجب اطمينان است، مانعى ندارد.

****************************

015) انحراف عمدى از قبله

سوال: شخصى با فرض علم به جهت دقيق قبله، عمداً مقدارى به سمت راست يا چپ منحرف شده و نماز مى‌خواند نمازهاى او چه حكمى دارد؟

جواب) اگر قبله را تشخيص داده، انحراف از آن ولو به مقدار كم صحيح نيست.

استفتائات رهبری - احکام نماز (شرایط نماز - قبله)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

016) اعتبار قبله نما در تعيين قبله

سوال:  در مدرسه‌اى براى تعيين جهت قبله و ساخت محراب از قبله نماهاى مدرج موجود در كشور استفاده شده است اما برخى معتقدند اعتماد به قبله نماى فوق معتبر نبوده و مى‌‌بايستى به شاخص رجوع كرد. نظر معظم‌له در خصوص اعتبار قبله‌نما براى تعيين قبله چيست؟

جواب ) اگر اطمينان آور است، اعتماد به آن مانع ندارد.

****************************

017) نماز خواندن به غير جهت قبله

سوال : شخصى براى مدتى به جهتى که توهم مى‌کرده قبله است نماز خوانده و بعداً فهميده كه قبله كمى متمايل به راست يا چپ است چه حكمى دارد؟

جواب)  نمازگزار، بايد علم به جهت قبله داشته باشد و شهادت دو فرد عادل كه از روى نشانه‌هاى حسّى شهادت دهند نيز كفايت مى‌كند و اگر اين دو ممكن نبود، تمام تلاش خود را به كار برده و طبق گمانى كه به دست مى‌آورد عمل مى‌كند، حال اگر از طريق معتبرى، جهت قبله را تعيين و به آن سمت نماز خواند و بعد فهميد اشتباه كرده، در صورتى كه انحراف او تا 90 درجه باشد، نمازش صحيح است و اگر بيشتر از اين مقدار باشد در صورتى كه وقت نماز نگذشته، بايد اعاده كند و اگر وقت گذشته، قضا ندارد.

استفتائات رهبری - احکام نماز (مکان نمازگزار)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

018) نماز خواندن در مقابل آينه

سوال: حکم نماز خواندن جلوى آينه چيست؟ آيا مکروه است؟

جواب)  آينه اگر به گونه‌اى باشد كه در حال نماز، شخص صورت خود را در آن مى‌بيند و ذهنش را مشغول مى‌كند بهتر است آن را بردارد و يا روى آن را بپوشاند.

****************************

019) نماز خواندن در هواپیما

سوال: در هواپيما به چه سمتى بايد نماز بخوانيم؟

جواب) اگر نتوانيد ـ ولو با سؤال از مأموران داخل هواپيما ـ قبله را مشخص کنيد، به هر سمتى که گمان داريد که سمت قبله است، نماز بخوانيد. و در صورت شك و وسعت وقت، نماز را بايد به چهار سمت بخوانيد و در تنگى وقت به ميزانى كه فرصت داريد.

استفتائات رهبری - احکام نماز (مکان نمازگزار)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

020) نماز خواندن در وسايل نقليه

سوال: خواهشمند است حکم نماز خواندن در قطار هواپيما و کشتى را بيان فرماييد؟

جواب)  نماز در اين وسايل نقليه اشکال ندارد ولى به هنگام تغيير قبله در نمازهاى واجب بايد در صورت امکان با چرخيدن جهت قبله را ‏حفظ کنيد البته در حال چرخيدن بايد از قرائت و يا ذکر سکوت کنيد.‏

****************************

021) جلوتر قرار گرفتن نمازخانه زنان از مردان

سوال: در محل کار من براى برادران و خواهران نمازخانه اختصاص داده شده است اما نمازخانه خواهران در ديد مستقيم قرار دارد. براى رفع اين مشکل، جاى نمازخانه‌ها را عوض کرديم ولى با اين مشکل مواجه شديم که نمازخانه خواهران جلوتر از نمازخانه برادران قرار گرفته است، سؤال من اين است که از لحاظ شرعى اين مورد مشکل دارد يا خير؟

جواب) با فرض وجود حائل اگر زن‌ها نماز خودشان را فرادا مى‌خوانند و مردها هم جداگانه نماز مى‌خوانند، نماز هر دو قسمت صحيح است.

استفتائات رهبری - احکام نماز (مکان نمازگزار)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»

022) حركت مختصر هنگام قرائت

سوال : اگر در هنگام خواندن حمد و سوره انسان كمى حركت كند آيا نماز را بايد دوباره بخواند؟

جواب) اگر مختصر و به نحوى باشد که با استقرار و آرامش نماز منافات نداشته باشد، موجب بطلان نماز نمى‌گردد.

****************************

023) نماز خواندن روى ملحفه نجس

سوال: کسى که نماز خوابيده مى‌خواند، در صورتى که ملحفه زير پايش نجس باشد آيا براى نماز اشکال دارد يا خير؟

جواب) ملحفه‌ى نجس اگر به صورت فرش زير پايش باشد، چنانچه نجاست مسريه نداشته باشد، نماز در آن حالت بر روى چنان ملحفه‌اى اشكال ندارد.

****************************

024) فضيلت نماز در حرم‌ها

سوال : نماز در مسجد فضيلتش بيشتر است يا در حرم مطهر ائمه معصومين «عليهم السلام» و امامزاده‌ها؟

جواب ) نماز در حرم امامان (عليهم السلام) مستحب، بلكه افضل از مسجد است.

استفتائات رهبری - احکام نماز (مکان نمازگزار)

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«

025) موى مصنوعى در نماز و غيره

سوال : آيا پوشاندن موهاى مصنوعى در نماز واجب است؟

جواب) در نماز به عنوان پوشش در نماز، پوشاندن آن واجب نيست، ولى در برابر نامحرم (چه در حال نماز و چه غير نماز) بنابر احتياط واجب بايد آن را بپوشاند.

****************************

026) يقين به نجاست در لباس بعد از نماز

سوال : من زخمى شده‌ام و بعضى اوقات بدون اينكه متوجه شوم، خون از بدنم جارى مى‌شود و گاهى نماز مى‌خوانم و وقتى نمازم تمام مى‌شود متوجه مى‌شوم لباسم خونى بوده، در حالى كه وقت نماز هم به پايان رسيده است، آيا بايد نمازم را قضا كنم، يا نمازم درست است؟

جواب) در فرض مذكور كه پس از اتمام نماز متوجه شده‌ايد لباس شما نجس بوده، نماز صحيح است و قضا ندارد، بلكه چنانچه تطهير خون جراحت مشقت نوعيه داشته باشد يا مستلزم حرج شخصى باشد، لازم نيست و نماز خواندن با آن اشكال ندارد.

استفتائات رهبری - احکام نماز ( لباس و بدن نمازگزار )

«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»»«ـ»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«»ـ«

027) علم به نجاست لباس در اثناى نماز

سوال : نمازگزارى در حال نماز خواندن و يا در پايان نماز متوجه مى‌‌شود که بخشى از لباسش و يا بخشى از فرش محل اقامه نمازش نجس مى‌‌باشد حکمش چيست؟ و تکليف نمازش چه مى باشد؟ لطفاً مارا راهنمائى کنيد.

جواب)  نجس بودن فرش ضررى به نماز نمى‌زند مگر در صورتى كه فرش و يا بدن و يا لباس نمازگزار، تر باشد به طورى كه نجاست فرش به بدن يا لباس سرايت كند.

و در مورد لباس چنانچه بعد از نماز متوجه شود كه لباسش نجس بوده، نمازى كه خوانده صحيح است و اگر در اثناى نماز متوجه شود که لباسش از قبل نجس بوده در وسعت وقت نماز باطل است

ولى اگر در وسط نماز لباسش نجس شود و وقت هم داشته باشد چنانچه آب كشيدن لباس يا عوض كردن يا بيرون آوردن آن، نماز را به هم نزند بايد در بين نماز لباس را آب بكشد يا عوض كند و يا اگر لباس ديگرى عورت را پوشانده، لباس را بيرون آورد والا بايد نماز را بشكند و با لباس پاك نماز بخواند.