زبان و گویش

[font=Times New Roman]گويش لكي :

اين گويش در بين مردمان ساكن در نواحي سرد سير شمال و شمال غربي لرستان

 رايج است و هم اكنون انبوهي از مردمان اين مناطق بدان تكلم مي كنند .

حوزه گسترش گويش لكي به ترتيب از شمال شرق به شمال غرب عبارتند از :

1- بخش چقلوندي يا هرو در شمال شرق

2- شهرستان سلسله يا الشتر در شمال

3- شهرستان دلفان يا نورآباد در شمال غرب

4- مناطق شمال و شمال غربي شهرستان كوهدشت و نواحي شمالي بخش چگني

  در ميان مناطق ياد شده ، دهستان قلايي واقع در جنوب شهرستان

 سلسله و نيز طوايف امير ، ساكي و هني در شمال دشت الشتر به گويش لري تكلم مي كنند .

  يكي از ويژگيهاي گويش لكي ، آثار مكتوبي است كه به اين گويش ثبت گرديده است .

برخي از اين آثار متعلق به فرقه اهل حق مي باشد . گروهي از طوايف لك دلفان

 پيرو مذهب يارسان يا فرقه اهل حق مي باشند . گويش لكي از لحاظ

ساختار زباني و اشتراكات واژگاني از گويش هاي لري كاملاً متمايز است .

اين گويش با توجه به تحولات صوتي زبانهاي ايراني در دوره باستان

و ميانه جزو گويش هاي شمال غربي ايران به شمار مي آيد .

 در حاليكه گويش لري و شاخه هاي آن جزو گويش هاي جنوب غربي ايران محسوب مي گردند .

  گويش لكي با گويش هاي كردي جنوبي به ويژه گويش هاي كرمانجي

 و گوراني بسيار نزديك است . 

به گونه اي كه گويشوران آنها به راحتي زبان يكديگر را مي فهمند .

 گويش كردي و شاخه هاي متعدد آن از ديدگاه تحولات تاريخي

 زبانها و لهجه هاي ايراني جزو گويش هاي شمال غربي ايران محسوب مي گردند .

  گويش لكي به دليل مجاورت و همسايگي با گويش هاي گوراني و

كرمانجي از سوي شمال و گويش هاي لري از سوي جنوب ، حد فاصل

 گويش هاي شمالي و جنوبي ايران محسوب مي گردد .

سرزميني كه لكها در آن سكني گزيده اند تقريباً آخرين نقطه گسترش

 لهجه هاي شمال غربي ايران محسوب مي گردد و پس از آن وارد قلمرو

 گويش هاي جنوب غربي ايران از جمله گويش هاي لري مي گرديم

 گويش لري:

فارسي محلي:

ساكنان نواحي شمال شرقي و شرق لرستان يعني مناطق واقع در شهرستان

 بروجرد و ازنا به گونه اي تكلم مي كنند كه از گويش هاي لري بختياري و لري

 خرم آبادي متمايز است . گويش مردمان اين نواحي كه در سرتاسر دشت سيلاخور و منطقه

چاپلق ازنا سكني گزيده اند به فارسي نزديكتر است تا به گويش هاي لري از اين

رو گويش مردم اين مناطق را مي توان ,, فارسي محلي ،، نام نهاد .

گويش مردم منطقه چاپلق ازنا كه در دشت سيلاخور شرقي زندگي مي كنند ،

 تحت تاثير گويش هاي استان مركزي به ويژه شهرستان خمين و گلپايگان قرار دارد .

آنها به گويش محلي خود « گاپله اي » مي گويند .

در منطقه سيلاخور غربي و شمالي تعداد قابل توجهي از گويشوران

لك و لر بختياري زندگي مي كنند . به همين دليل تعدادي از آباديهاي

حاشيه غربي و شمال دشت سيلاخور دو گويشي هستند .